Η ανακοίνωση του πρώην Πρωθυπουργού και Γενικού Εισηγητή για τη Δημοκρατία του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη Διεθνή Ημέρα Δημοκρατίας:
“Η 15η Σεπτεμβρίου ορίστηκε από τα Ηνωμένα Έθνη ως διεθνής ημέρα δημοκρατίας, ως μία ευκαιρία αναστοχασμού και ανασκόπησης για το νόημα και τη σημασία της δημοκρατίας στις σύγχρονες κοινωνίες.
Οι προκλήσεις της δημοκρατίας σχετίζονται με την αποστασιοποίηση των πολιτών από τις δημοκρατικές διαδικασίες μπροστά στα μεγάλα προβλήματα της εποχής.
Βασική πρόκληση για τους δημοκρατικούς μας θεσμούς αποτελεί η υπερσυγκέντρωση πλούτου και μαζί εξουσίας σε εθνικό αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο.
Αυτή επηρεάζει άμεσα τους δημοκρατικούς θεσμούς, αιχμαλωτίζοντας τους, αλλοιώνοντας την ορθή εκπροσώπηση των συμφερόντων του λαού, υπονομεύοντας δηλαδή την λαϊκή βούληση.
Συνεπακόλουθο είναι η αδυναμία των δημοκρατικών θεσμών να αντιμετωπίσουν με δικαιοσύνη και τρόπο αποτελεσματικό τα φαινόμενα ανασφάλειας που προκαλεί η εντεινόμενη ανισότητα, οι κλιματικές κρίσεις, οι τεχνολογικές εξελίξεις, οι αλγόριθμοι στα σοσιαλ μίντια, οι μετακινήσεις πληθυσμών και οι γεωπολιτικές συγκρούσεις.
Αυτές τις συνθήκες εκμεταλλεύονται οι δυνάμεις του αυταρχισμού προσφέροντας μεγαλύτερο φόβο, πόλωση, εξιλαστήρια θύματα και μίσος, αντί πραγματικών πολιτικών λύσεων με βάση τα συμφέροντα των πολιτών.
Αντί να λύνουν δημαγωγούν. Σπέρνουν την αμφιβολία για να καλλιεργήσουν αυταρχικούς σωτήρες. Εν τελεί προσπαθούν να πείσουν ότι η δημοκρατία φταίει για την αναπαραγωγή μιας κατεστημένης εξουσίας.
Το αντίθετο ισχύει. Η εμβάθυνση της δημοκρατίας είναι που θα ελέγξει την κατάχρηση εξουσίας σε βάρος της προσωπικής ευημερία και προκοπής.
Η υποβάθμιση της ποιότητας της δημοκρατίας, οι εκπτώσεις στο κράτος δικαίου, ο περιορισμός της ελευθερίας του τύπου, τα εμπόδια πρόσβασης στη δικαιοσύνη, η ελλιπής προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων βαθαίνουν τα προβλήματα και δημιουργούν αδιέξοδα.
Όμως οι αντιδημοκρατικές φωνές τόσο στην Ευρώπη, όσο και στην Ελλάδα εκμεταλλεύονται τον φόβο και προωθούν την εχθροπάθεια.
Αντί να καλλιεργούν μια νέα συλλογικότητα μπροστά στις προκλήσεις της εποχής, διαιρούν τις δημιουργικές δυνάμεις της κοινωνίας.
Με αφορμή τη σημερινή μέρα, καθήκον όλων των δημοκρατικών πολιτών, αλλά και εκείνων που διαχειρίζονται καθημερινά τις τύχες τους είναι το πώς μπορούμε να εμβαθύνουμε τη δημοκρατία τόσο στην Ευρώπη, όσο και στην Ελλάδα. Να πιστέψουμε ότι μόνο μέσα από τη διαβούλευση και τον δημοκρατικό διάλογο μπορούν να προωθηθούν λύσεις ωφέλιμες για τον πολίτη.
Σήμερα όσο ποτέ άλλοτε είναι απαραίτητο να υπερασπιστούμε τις αξίες της ελευθερίας, της ισότητας και της αλληλεγγύης. Να ανατρέψουμε την άνιση εξουσία, την οικονομική και οικονομική ανισότητα.
Να κατανοήσουμε ότι αυτές οι αρχές έχουν αυταξία και δεν μπορούν να θεωρούνται δεδομένες, γιατί η δημοκρατία πρέπει να κατακτιέται καθημερινά.
Η καλλιέργεια του δημοκρατικού ήθους, η ανάπτυξη της πολιτικής παιδείας πάει χέρι χέρι με τη ζωντανή συμμετοχή όλων μας και ειδικά της νέας γενιάς στην πολιτική ζωή της κοινωνίας.
Η τεχνολογία και τα κοινωνικά δίκτυα προσφέρουν νέες δυνατότητες για τη συμμετοχή των πολιτών, αλλά ταυτόχρονα φέρνουν προκλήσεις όπως η παραπληροφόρηση και η προώθηση της μισαλλοδοξίας.
Στόχος μας να παλέψουμε για την εμβάθυνση της δημοκρατίας και τις νέες μορφές συμμετοχής, όπως η άμεση δημοκρατία και οι ψηφιακές πλατφόρμες διαβούλευσης, φέρνοντας τους πολίτες στο προσκήνιο των δημοκρατικών διαδικασιών και αναζωογονώντας την εμπιστοσύνη σε αυτές.
Η προάσπιση της δημοκρατίας είναι καθήκον όλων μας. Η διαρκής μάχη για μια δημοκρατία ανθεκτική και ζωντανή απαιτεί από τον καθένα μας να δεσμευτεί ότι οι αξίες αυτές αξίζουν κάθε μας προσπάθεια.
Μόνο έτσι η δημοκρατία θα συνεχίσει να ανθίζει όπως και να προσφέρει πραγματικές, δίκαιες λύσεις για τις προκλήσεις του σήμερα και του αύριο.”