Του Δημήτρη Κουλουμπέρη.
Το ΠΑΣΟΚ είναι η ψυχή μας, η ιστορία μας. Η ονομασία του κινήματος θα αποφασιστεί δημοκρατικά στο επόμενο συνέδριο.
Η ισχυροποίηση, η διαμόρφωση των όρων για μια μεγάλη προοδευτική παράταξη και η απόκτηση κυβερνητικής προοπτικής, αποτελούν τους βασικούς στόχους για τους οποίους ο Γιώργος Παπανδρέου διεκδικεί την ηγεσία του Κινήματος Αλλαγής.
Οπως εξηγεί με τη συνέντευξή του στην «Εφ.Συν.», η υποψηφιότητά του σχετίζεται με την πρόταση που καταθέτει για το μέλλον του χώρου και όχι για την προσωπική του δικαίωση. Υπογραμμίζει, δε, ότι μετά την τραγική απώλεια της Φώφης Γεννηματά δημιουργήθηκε ένα κενό, που τον οδήγησε στην απόφασή του, τονίζοντας ότι έκανε το καθήκον του. Ο πρώην πρωθυπουργός αναφέρεται στους λόγους της απουσίας του από το ντιμπέιτ, παίρνει θέση στο θέμα της ονομασίας και των ιστορικών συμβόλων και απαντά για όλες τις επιλογές που έκανε στο παρελθόν.
• Γιατί ο Γιώργος Παπανδρέου, ένας πρώην πρωθυπουργός, πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και με μακρά κοινοβουλευτική διαδρομή να διεκδικεί εκ νέου την ηγεσία του κόμματός του; Τι καινούργιο κομίζετε και τι απαντάτε σε όσους βλέπουν πισωγύρισμα;
Η απρόοπτη ασθένεια και στη συνέχεια ο αδόκητος θάνατος της προέδρου μας, Φώφης Γεννηματά, μας σόκαρε όλους. Αλλά δημιούργησε και ένα κενό σε μια συγκυρία πολύ κρίσιμη για την παράταξη και για τη χώρα. Ως ο τελευταίος εκλεγμένος πρωθυπουργός της παράταξης και πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, έκανα αυτό που έπρεπε, έκανα το καθήκον μου.
Εχω αφιερώσει τη ζωή μου στις αξίες και στις ιδέες της παράταξης χωρίς να σκεφτώ ποτέ το προσωπικό κόστος. Οι παρατεταμένες κρίσεις με αποκορύφωμα την πανδημία έχουν δημιουργήσει πολύ σοβαρά κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα, με αποτέλεσμα να υπάρχει πεδίο ανάπτυξης ακροδεξιών, ανορθολογικών και ρατσιστικών αντιλήψεων. Το φαινόμενο αυτό υπάρχει σε πολλές χώρες του κόσμου, το βλέπουμε στην Ευρώπη και την Ελλάδα. Για όλους εμάς, τους ιδεολόγους της πολιτικής, τώρα είναι η στιγμή να δώσουμε αγώνα να μην αφήσουμε τις απολίτικες προσεγγίσεις να γκρεμίσουν όλα αυτά που οικοδομήθηκαν μέσα από χρόνια πάλης και διεκδικήσεων.
• Ποια είναι η πολιτική και ιδεολογική κατεύθυνση που οραματίζεσθε για την παράταξή σας; Και ποια η στάση σας έναντι των αντιπάλων σας, Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ;
Είμαστε δημοκράτες σοσιαλιστές. Εφόσον η βάση της παράταξης με τιμήσει και με εκλέξει πρόεδρο, δεσμεύομαι ότι θα εργαστώ για την επαναπολιτικοποίηση της βάσης. Σκοπεύω να κάνω ένα κόμμα ανοιχτό, ζωντανό, ένα εργαστήρι ιδεών, μια «αγορά των κοινωνικών κινημάτων» χωρίς καμία διάθεση καπελώματος. Η παραδοσιακή σοσιαλδημοκρατία έδωσε μάχη για να πετύχει τον συμβιβασμό και την ισορροπία ανάμεσα στο κεφάλαιο και την εργασία και πράγματι το πέτυχε τη λεγόμενη «χρυσή τριακονταετία» του κράτους πρόνοιας. Η σύγχρονη σοσιαλδημοκρατία πρέπει να αγωνιστεί για την ισορροπία ανάμεσα στο κράτος και την κοινωνία. Το κράτος, μέσα από την πανδημική κρίση, απέκτησε τεράστιες δυνατότητες ελέγχου. Απέναντι σε αυτό πρέπει να σταθεί μια ισχυρή κοινωνία, έτσι ώστε να διασφαλιστεί η ελευθερία.
Η ταυτόχρονη εξισορρόπηση κεφαλαίου – εργασίας/κράτους – κοινωνίας είναι ο δρόμος που πρέπει να βαδίσουμε, με ταυτόχρονη ενίσχυση των θεσμών της φιλελεύθερης δημοκρατίας, τον εκδημοκρατισμό της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και τον εξανθρωπισμό της παγκοσμιοποίησης. Τόσο η Ν.Δ. όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ αδυνατούν να συλλάβουν τα κελεύσματα της σύγχρονης εποχής. Η μεν Ν.Δ. παριστάνει τη μεταρρυθμιστική, ενώ είναι πελατειακή και αυταρχική. Ο δε ΣΥΡΙΖΑ προτάσσει ότι είναι κινηματικός και ριζοσπαστικός, ενώ στην πράξη κινείται με τη λογική «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα». Ιστορικά, με τη Δημοκρατική Προοδευτική Παράταξη, έχουμε αποδείξει ότι μπορούμε να προωθήσουμε προοδευτικές μεταρρυθμίσεις που αλλάζουν στην πράξη τη ζωή του Ελληνα και της Ελληνίδας.
Μεταρρυθμίσεις που περιορίζουν τις ανισότητες, βελτιώνουν το επίπεδο ζωής των πολιτών και ενισχύουν τη διαφάνεια και τη λογοδοσία. Μπορούμε και θα το κάνουμε, να βαδίσουμε όχι μόνο με βάση τις προκλήσεις του παρόντος, αλλά και τις προκλήσεις του μέλλοντος. Με πρόσημο ιδεολογικό, συμμετοχικό, δημοκρατικό και προοδευτικό, και στραμμένο στον άνθρωπο, όχι τις αγορές και τα πάσης φύσεως συμφέροντα. Αυτή πρέπει να είναι η ατζέντα των σύγχρονων σοσιαλιστικών δυνάμεων και η βάση για ένα νέο πράσινο κοινωνικό συμβόλαιο, που θα οδηγήσει τις κοινωνίες με σιγουριά σε ένα καλύτερο αλλά και βιώσιμο μέλλον.
• Πολλή συζήτηση γίνεται για τη συμμετοχή και τους δυνητικούς ψηφοφόρους στις κάλπες της 5ης Δεκεμβρίου. Ποιοι θα εκλέξουν τον πρόεδρο στο Κίνημα Αλλαγής και τι εννοούσατε με την πρόσφατη αναφορά σας ότι «το ΠΑΣΟΚ δεν θα αναστηθεί με τις ψήφους της Ν.Δ.»;
Τον πρόεδρο του Κινήματος Αλλαγής θα τον εκλέξουν οι δημοκράτες και προοδευτικοί πολίτες. Εκείνοι που ψήφισαν την τελευταία αυτοδύναμη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ το 2009 και σήμερα αισθάνονται περιθωριοποιημένοι, απογοητευμένοι, αποθαρρημένοι από το πολιτικό σύστημα. Εκείνοι που στάθηκαν στα δύσκολα και δεν παρασύρθηκαν από τη διπλή επέλαση του ΣΥΡΙΖΑ και της Ν.Δ. το 2015 και το 2019. Αλλά και εκείνοι που ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ ή Ν.Δ. από το 2012 μέχρι σήμερα και βλέπουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι ριζοσπαστικός ούτε η Ν.Δ. μεταρρυθμιστική.
Να ξεκαθαρίσω κάτι: Δεν έχω ειλικρινά κανένα πρόβλημα να έρθουν στην κάλπη της 5ης Δεκεμβρίου αυθόρμητα πολίτες που έκαναν μία άλλη επιλογή στις τελευταίες ή τις προηγούμενες εκλογές, πάντοτε στα πλαίσια του δημοκρατικού τόξου. Αυτό που με ενοχλεί είναι η οργανωμένη κινητοποίηση που παρατηρείται από παράγοντες της Ν.Δ., που θέλουν να επηρεάσουν την εκλογική διαδικασία κατά πώς τους βολεύει. Αυτό συνιστά ωμή παρέμβαση στα εσωτερικά μας και πρέπει απέναντι σε αυτή την προσπάθεια χειραγώγησης να σταθούμε σύσσωμοι απέναντι. Οι εκλογές της Κυριακής είναι η κορυφαία άσκηση πολιτικού αυτοκαθορισμού και χειραφέτησης της δημοκρατικής παράταξης, όχι υποταγής σε πολιτικούς αντιπάλους.
• Καταγγείλατε επίσης ότι κάποιοι θέλουν το ΚΙΝ.ΑΛΛ. «μικρό, βολικό και ελεγχόμενο». Ποιοι, γιατί και πώς αυτό αποτρέπεται;
Το γιατί μπορείτε να το καταλάβετε μέσα από την ιστορία της παράταξής μας. Δεν διστάσαμε να συγκρουστούμε με κατεστημένα, να υπερασπιστούμε με αποτελεσματικότητα τα εθνικά συμφέροντα, να σηκώσουμε κεφάλι όταν έπρεπε. Ο κινηματικός χαρακτήρας ενός πολιτικού χώρου δημιουργεί φόβο σε κάποια κατεστημένα και οριζόντια συστήματά. Εκεί όμως είναι η δύναμή μας. Στη ζωντανή, βιωματική, άμεση σχέση με τον λαό.
• Αν εκλεγείτε πρόεδρος, ποια θα είναι η ονομασία του φορέα, ΠΑΣΟΚ ή ΚΙΝ.ΑΛΛ.; Και, σε σχέση με το ΚΙΔΗΣΟ που ιδρύσατε το 2015, πιστεύετε ότι τότε ήταν μια επιλογή που τραυμάτισε την ενότητα; Θα το διατηρήσετε μετά την εκλογή αρχηγού;
Ας πάμε στην ουσία. Το ΠΑΣΟΚ είναι η ψυχή μας, η ιστορία μας. Μην ξεχνάτε, υπήρξα ιδρυτικό μέλος. Η βασική συζήτηση που πρέπει να κάνουμε την επόμενη των εκλογών αφορά θέματα ιδεολογικά και ταυτοτικά. Η ονομασία του κινήματος θα αποφασιστεί δημοκρατικά στο επόμενο συνέδριο του κόμματος, αλλά δεν πρέπει να υπάρχει ταμπού στην αξιοποίηση συμβόλων που συνδέονται με σημαντικές στιγμές της παράταξης. Η ενότητα υπηρετείται από τις ιδέες και τις αρχές, διαφορετικά μιλάμε για ένα αδειανό πουκάμισο. Αυτές υπηρέτησα με συνέπεια. Το 2015 έκανα μία επιλογή για τη διάσωση των αρχών αυτών και ήταν η δύσκολη απόφαση σε ό,τι με αφορά. Θα μπορούσα να παραμείνω ως πρώην πρόεδρος και πρωθυπουργός ενώ αντιθέτως επέστρεψα στην κοινωνία για την επαναθεμελίωση των αξιών της παράταξης.
Πρέπει να σας πω ότι δεν ίδρυσα μόνο εγώ άλλο κόμμα και έχει ενδιαφέρον η επιλεκτική μνήμη. Αλλωστε, το ΠΑΣΟΚ δεν έφερε το όνομά του εκείνη την εποχή για το οποίο σήμερα γίνεται τόσος λόγος. Ωστόσο, τότε κανείς δεν αναρωτήθηκε για την εγκατάλειψη του ονόματος και των συμβόλων. Είναι μία σκέψη, που θα πρέπει να την κάνουμε σε συνδυασμό με το πολιτικό περιεχόμενο που εξέφραζε εκείνη την εποχή το ΠΑΣΟΚ.
• Επιλογές που έκανε το ΠΑΣΟΚ επί των ημερών σας ήταν όλες δικαιολογημένες; Η προσφυγή στο Πρώτο Μνημόνιο χωρίς να ερωτηθεί ο λαός ήταν σωστή;
Αν αναφέρεστε στην επιλογή που κάναμε, όταν υποχρεωθήκαμε να καταφύγουμε και όχι με δική μας ευθύνη στον αναγκαστικό δανεισμό, όπως και οποιαδήποτε άλλη επιλογή οδηγεί σε μονόδρομο για την επιβίωση της χώρας, είναι δικαιολογημένη και πατριωτική. Και για να δούμε ποιος ήταν ο μονόδρομος για να μπορούμε σήμερα να αξιολογούμε ποιες επιλογές είχαμε; Μία και μοναδική, τη διάσωση της χώρας από τη χρεοκοπία, που μας οδήγησε η κυβέρνηση του κ. Καραμανλή, ήταν ο μονόδρομος. Εκείνη την εποχή ζήτησα συναίνεση από όλα τα πολιτικά κόμματα και επέλεξαν το μικροκομματικό όφελος και τη σκοπιμότητα. Αυτή είναι άλλη μια αλήθεια όπως και το γεγονός πως η κοινωνική πόλωση που σιγοντάρησαν εξέθρεψε φασιστικά φαινόμενα. Κανείς σήμερα δεν μπορεί να πει ότι δεν γνώριζε, όλοι δοκιμάστηκαν.
Είχαν την επιλογή τόσο ο κ. Σαμαράς όσο και ο κ. Τσίπρας να αρνηθούν τα δανεικά εφόσον ήταν αχρείαστα. Αντιθέτως, έφεραν κι άλλα Μνημόνια, διαιωνίζοντας την κρίση που θα μπορούσε να είχε τελειώσει σε δύο χρόνια. Εμείς, και μεσούσης της κρίσης, προχωρήσαμε σε διαρθρωτικές αλλαγές από τη λειτουργία της κυβέρνησης και το κράτος, ως την οικονομία, την εργασία, την παιδεία, την αγροτική πολιτική και το περιβάλλον, για να απαλείψουμε τις αιτίες που μας οδήγησαν στην κρίση. Και αυτές δεν ήταν επιβεβλημένες από κάποιο Μνημόνιο. Στην Ελλάδα υπάρχει ένας ιδιότυπος πελατειακός καπιταλισμός που εξέθρεψε τις παθογένειες του πολιτικού συστήματος. Το λάθος μου ήταν πως δεν επικοινώνησα με τους πολίτες όσο έπρεπε την κατάσταση της χώρας και τις αλλαγές που έπρεπε να γίνουν.
Αλλά ακόμη κι αυτό, ξέρετε, είναι απόρροια του ίδιου προβλήματος, της υπονόμευσης των δημοκρατικών θεσμών από τις αγορές. Ο χρόνος τότε μετρούσε ήδη αντίστροφα. Γι’ αυτό χρειαζόμαστε μια αυστηρή ρυθμιστική παρέμβαση στις αγορές και περισσότερη διαφάνεια. Μην ξεχνάτε, ότι ο κ. Τσίπρας εργαλειοποίησε το πιο ισχυρό όπλο της δημοκρατίας, το δημοψήφισμα, υπονομεύοντας την πολιτική του ουσία. Πρέπει να λέμε αλήθειες για να χτυπήσουμε τις αιτίες, και εμείς που βάλαμε τη χώρα μπροστά μπορούμε να τις λέμε.
• Απόψε πραγματοποιείται το ντιμπέιτ με όλους τους υποψηφίους, εκτός από εσάς. Γιατί επιμείνατε σε αυτή την επιλογή; Μήπως η απουσία σας στείλει λανθασμένα μηνύματα;
Δεν με ενδιέφερε ποτέ η επικοινωνιακή πολιτική και η προσωπική μου δικαίωση, αλλά η ουσία της πολιτικής. Αυτός είναι ο σκοπός της υποψηφιότητάς μου. Η πρότασή μου αφορά στο μέλλον της παράταξης, την ισχυροποίηση αλλά ακόμα και την κυβερνητική της προοπτική. Μια τέτοια επιδίωξη δεν μπορούμε να την επικοινωνήσουμε με μονολόγους και εντυπωσιασμούς. Στόχος μου δεν είναι η ήττα των συνυποψηφίων μου, αλλά η νίκη των αξιών και των αρχών στην κοινωνία. Η πρότασή μου για θεματικές ενότητες με ουσιαστικό διάλογο και όχι επικοινωνιακές ατάκες, αφορά στο να διαμορφώσουμε τους όρους για μια μεγάλη προοδευτική παράταξη. Τώρα είναι η ώρα και μας δίνεται μια μεγάλη ευκαιρία με το ενδιαφέρον των πολιτών στραμμένο σε αυτές τις εκλογές.
Θα ήθελα, ωστόσο, να πω και κάτι ακόμη, εμείς τολμήσαμε στο παρελθόν και δεν ακολουθήσαμε την πεπατημένη. Το 2004 άνοιξα το κόμμα με τις εκλογές από τη βάση. Σήμερα, θα μπορούσαμε να αλλάξουμε τους όρους διεξαγωγής της τηλεοπτικής και πολιτικής συζήτησης. Οι θέσεις μας και οι αξίες μας αποτελούν ισχυρό πλεονέκτημα για να το εξαντλήσουμε σε άγονους μονολόγους. Και με αυτήν την αυτοπεποίθηση, των ιδεών, οφείλουμε να απευθυνθούμε στην κοινωνία.
• Η ενότητα είναι διασφαλισμένη την επόμενη ημέρα όποιος κι αν εκλεγεί; Από τι θα εξαρτηθεί;
Εγώ και την επόμενη μέρα θα είμαι εδώ. Αγωνίστηκα πάντα για τις αξίες και τις αρχές από όποιο μετερίζι κι αν βρέθηκα. Οπως έχω ξαναπεί, το αξιακό πλαίσιο είναι εκείνο που ορίζει την ενότητα και είναι ευκαιρία τώρα που αναπτύσσεται μία ισχυρή δυναμική στην κοινωνία. Ο συνδετικός κρίκος είναι η μάχη για τη συγκρότηση κοινωνικών συμμαχιών στον αντίποδα της εσωστρέφειας που οδηγεί σε συρρίκνωση. Ποιον, λοιπόν, εξυπηρετεί ένα μικρό κόμμα που θα είναι ελεγχόμενο από το σημερινό συντηρητικό κατεστημένο;
Οσοι επιθυμούμε ένα μεγάλο κίνημα θα συστρατευτούμε στην προσπάθεια για την οικοδόμηση μιας παράταξης με ισχυρά ταυτοτικά στοιχεία, που θα καταθέσει ένα σχέδιο ανατρεπτικό για όλες τις παθογένειες που μαστίζουν τον δημόσιο βίο και κρατούν όμηρο τον πολίτη με αδιαφανείς και ελεγχόμενες τακτικές. Η δική μου πρόθεση είναι να δώσω τη μάχη για κάθε δημοκρατικό προοδευτικό πολίτη. Στο διά ταύτα, ο πολίτης ενδιαφέρεται για τις πολιτικές λύσεις που θα διαμορφώσουν συνθήκες ευημερίας και σταθερότητας για τον ίδιο και όχι η δική μας κομματική επιβίωση.
#pamemprosta